شو رحسینی//آیین های عاشورایی در استان مرکزی

همزمان با ایام محرم و عاشواری حسینی آیین های سنتی عزاداری در نقاط مختلف استان مرکزی برگزار می شود.

به گزارش خبرگزاری شبستان از اراک، همزمان با ماه محرم و ایام شهادت سید و سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام و یاران با وفایش مردم مومن و عاشقان دو دوستداران حضرت ابا عبدالله الحسین در این استان به برگزار برنامه های و مجالس عزاداری در نقاط مختلف می پردازند.

بسیاری از این عزاداری های سنتی که با حضور گسترده عاشقان و دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت علیه السلام برگزار می شود، ثبت آثار معنوی شده است

مراسم چغچغه زنی در روستای انجدان:

آیین معنوی چغچغه زنی یکی از رسوم مذهبی و برخاسته از فرهنگ بومی مردم روستای انجدان است که در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت رسیده است.

قدمت این آیین کهن به دوره تیموری و صفویه می رسد و مردم عزادار این روستا در روزهای نهم و یازدهم محرم آن را اجرا می کنند.

در روز تاسوعای حسینی مردم محله پایین انجدان با آیین های سوگ و عزا به سمت محله بالا حرکت می کنند و درحالیکه ابزاری چوبی و خراطی شده به نام چغچغه را در دست دارند با نوایی موزون و حزن انگیز به جای کوبیدن بر سینه، چغچغه می کوبند.

این آیین یک مرشد و رهبر دارد که نوحه های اصیل و خاصی را قرائت می کند و مردم در پاسخ به نوحه ها با اشک و مویه چغچغه می زنند.

آیین نخل گردانی در خمین:

مراسم نخل گردانی یکی از آیین های کهنی است که در روز عاشورا و با حضورتمامی هیات ها و عزاداران در شهر خمین برگزار می شود.

این مراسم از صبح روز عاشورا با بیرون آوردن نخل از جایگاه شروع و تا ظهر عاشورا با گرداندن نخل در دو خیابان اصلی شهر و مکانی قدیمی که از طرف اهالی "چاله نخل"خوانده می شود ادامه می یابد.

مراسم نخل گردانی تابع قراردادهای محلی بوده و حداقل از دوره زندیه تا بحال استمرارداشته است.

آیین نخل گردانی در نراق:

در روز عاشورای حسینی مراسم نخل گردانی در این شهر با حضور گسترده عاشقان و دوستدارن ابا عبدالله الحسین علیه السلام برگزار می شود.

مراسم نخل گردانی ریشه در فرهنگ وگذشته مردم این شهر دارد که از صبح روز عاشورا این مراسم با بیرون آوردن دو نخل قدیمی از جایگاه خود شروع و با چرخاندن آن در خیابان امام خمینی و کوچه های بافت قدیم شهر ادامه می یابد.

آیین نخل گردانی درتفرش:

آیین نخل گردانی از آیین های کهنی است که از دیرباز درشهر تفرش که یکی از کانون های تشیع در مرکز ایران از صدر اسلام تا کنون بوده است برگزار می شود.

مردم این شهرستان نیز این مراسم را با شور وحال خاص برگزار می کنند و با انجام مراسم و آئین های خاص همراه است.

این مراسم در روز عاشورا و با حضور مردم محله فم و ترخوران برگزار شده و تابع قراردادهای خاص و از پیش تعیین شده است و این مراسم از دوره صفویه تا بحال در شهر تفرش تداوم داشته است.

مراسم علم بران تفرش:

این مراسم از دیگر آیین های شهر تفرش است که در محله فم شهر تفرش و در محلات کوچک آن انجام می پذیرد.

درمحله مذکورسه محله خلچان، ششناو و میان ده صاحب تکیه هستند که در روز اول محرم مردم محله با چند علم سیاه به در خانه های صاحب علم رفته و با انجام نوحه وچاوشی خوانی او را دعوت به بیرون آوردن علم می کنند.

بدین ترتیب تمامی علم های یک تکیه از صبح تا حدود ظهر با حضور مردم محله جمع شده و در جایگاه پیش بینی شده خود در تکیه جای داده می شود.

علم بران در تفرش دارای سبقه تاریخی بوده و حداقل از دوره قاجار برگزار می گردد.

تعزیه تفرش:

تعزیه شهرستان تفرش از دیگر مراسم ریشه دار و کهن این شهرستان است که در ایام شهادت سید و سالار شهیدان برگزار می شود.

در این شهر و روستاهای پیرامون آن تکایائی ساخته شده که هر ساله و با فرارسیدن ماه محرم در آنها تعزیه با استقبال واشتیاق خاص از طرف عموم، بر گزار می شود.

در تمامی تکیه های محله فم از روز اول محرم تعزیه های مرسوم دهه برگزار شده و هر محله (ششناو،خلچان و زاغرم) جداگانه به اجرای این مراسم آئینی می پردازند.مردم شهر و مسافرینی که از بلاد اطراف می آیند مخاطبین تعزیه بوده و مهمان تکایاهستند. تعزیه میراث ماندگار گذشتگان در تفرش بوده و از دوره صفویه در این شهر برگزار می گردد.

مراسم علم گردانی در روستای هزاوه:

روستای هزاوه از روستاهای تاریخی استان مرکزی است که رراین روستای در دهه محرم و روز عاشورا وبه اتفاق سادات مراسمی تحت عنوان علم گردانی انجام می شود.

سادات روستا از روز اول محرم علمی قدیمی را آراسته و تا روز عاشورا در محلات آبادی می گردانند و در روز عاشورا این مراسم با حضور گسترده مردم این روستا انجام می شود.

این علم در ظهر عاشورا به جایگاه خود در شاهزاده احمد علیه السلام برگردانده شده وپنجه طلائی رنگ آن جداشده ودر نزد یکی از سادات تا سال بعدبه امانت گذاشته می شود

تعزیه روستای گرکان:

تعزیه از آیین های کهن و دیرین استان مرکزی است که شهادت سید و سالار شهیدان و واقعه کربلا را به تصویر می کشد.

این آیین کهن هر ساله همزمان با ایام شهادت سید و سالار شهدیان در تکیه قدیمی این روستا برگزار می شود.

درداخل تکیه یاد شده با نام تکیه «سر پل»، حجره هائی برای نشستن مردم و میانگاهی برای برگزاری تعزیه پیش بینی شده است.

نسخه های تعزیه در روستای یاد شده به گویش گرکانی و به خط خوشنویسان روستا است.

برگزاری تعزیه دو طفلان مسلم، شام غریبان و فروختن پسر شیعه درکنار دیگر تعزیه ها،از جنبه های برجسته این مراسم است.

تعزیه شهر اراک:

در این شهر نیز همچون دیگر نقاط استان و کشور هر ساله و دردهه محرم مراسم تعزیه خوانی برگزار می شود.

این آئین در بازار تاریخی شهر اراک و به صورت سیار برگزار می شود که مخاطبین و مشاهدین ثابت و گروه های چند گانه با تمامی نقش های تعزیه در میانه راه بصورت سیاربه اجرای این مراسم می پردازند.

این مراسم توسط مردم دو محله قدیمی قلعه و حصار و طی دهه اول ماه محرم توسط چند گروه برگزار می شده است.

تعزیه وفس:

روستای وفس از روستاهای کهن استان مرکزی و شهرستان کمیجان است. این روستا بواسطه بافت تاریخی زیبا و گویش تاتی مردم آبادی از روستاهای در خور مطالعه و توجه است.

مراسم تعزیه یکی از مراسمی است که هر ساله در این روستا و با حضور ساکنین روستا برگزار می شود.

برگزاری آیین سوگواری و عزاداری تاسوعا و عاشورای حسینی در روستای شهرجرد اراک

در روستای شهرجرد که در پنج کیلومتری شهر اراک است نیز در ایام عاشورا و تاسوعای حسینی برنامه های مختلف عزاداری با حضور پرشور مردم برگزار می شود.

صبح روز تاسوعا دسته‌جات مختلف عزاداری در قالب کاروان‌های غم از مسجد صاحب الزمان عجل الله این روستا و از میدان اصلی‌ و محله‌های مختلف این روستا به حرکت در آمده و در مسیر عزاداری خانواده‌های شهدا‌، با گلاب پاشی و بخش نذورات خود از هیات حسینی این روستا پذیرایی به عمل می‌آورند.

عزادران حسینی شهرجردی با به حرکت در آوردن کاروان غم در قالب دسته جات زنجیرزنی و سینه زنی با نوحه‌خوانی و مدیحه سرایی و با حمل نخل مسیر خود را تا روستای موت‌آباد که آستان مقدس امامزادگان حوا بانو خاتون و شاهزاده احمد است ادامه می‌دهند و در آنجا همراه با عزاداران چند روستای همجوار دیگر به عزاداری می پردازند.